Το λιποίδημα είναι μια νοσογόνος κατάσταση αφορά σχεδόν αποκλειστικά το γυναικείο φύλο, και ορίζεται ως η ασύμμετρη κατανομή και εντοπισμένη συσσώρευση υπερβολικού λίπους στα κάτω άκρα του σώματος, κυρίως στους γλουτούς, τους μηρούς και τις γάμπες. Συνήθως δεν ανταποκρίνεται στις παραδοσιακές μεθόδους απώλειας βάρους και επιδεινώνεται με την ηλικία. Εκτός από την αισθητική διαταραχή με ανομοιογενείς διογκώσεις λίπους στα κάτω άκρα, οι γυναίκες περιγράφουν επίσης οίδημα και πόνο στα κάτω άκρα, ιδιαίτερα κατά την πίεση, καθώς και εύκολους μώλωπες. Δεν είναι συνήθης διαταραχή, αλλά αφορά περίπου το 11% του γυναικείου πληθυσμού (1 στις 9 γυναίκες) με τυπική έναρξη κατά την εφηβεία, την εγκυμοσύνη ή την εμμηνόπαυση είτε μετά από γυναικολογικές επεμβάσεις.
Συχνά διαγιγνώσκεται λανθασμένα ως παχυσαρκία και συγχέεται μερικές φορές με το λεμφοίδημα, αλλά παραμένουν δύο εντελώς διαφορετικές καταστάσεις. Παρόλα αυτά, το λιποίδημα μπορεί να οδηγήσει σε λεμφοίδημα όμως δεν επηρεάζει την άκρα χείρα ή τον άκρο πόδα.
Με την πάροδο του χρόνου επηρεάζεται και η κινητικότητα δημιουργώντας προβλήματα στην ποιότητας ζωής, που μπορεί να οδηγήσουν και στην κατάθλιψη. Όταν το λιποίδημα βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, η συσσώρευση λίπους γίνεται εντονότερη και στους βραχίονες.
Αιτία Λιποιδήματος
Η ακριβής αιτία είναι άγνωστη, αλλά περιλαμβάνει γενετικούς και ορμονικούς παράγοντες. Παρουσιάζει οικογενή κατανομή με σαφή κληρονομική προδιάθεση. Εμφανίζεται σχεδόν αποκλειστικά με τυπική έναρξη κατά την εφηβεία, την εγκυμοσύνη ή την εμμηνόπαυση. Η κλινική εικόνα περιλαμβάνει ένα δυσανάλογο σωματότυπο με φυσιολογικά χαρακτηριστικά στο άνω ήμισυ του σώματος και εντοπισμένη λιποδυστροφία στο κάτω ήμισυ.
Συμπτώματα του λιποιδήματος
- Διαταραχή του φυσιολογικού σχήματος των ποδιών.
- Πρησμένα κάτω άκρα λόγω συσσώρευσης υπερβολικού λίπους στους γλουτούς, μηρούς και γάμπες.
- Ανάπτυξη επώδυνων οζιδίων.
- Γενικευμένος πόνος στουποδόριο λίπος, ιδιαίτερα κατά την πίεση, και αίσθημα βάρους στα κάτω άκρα.
- Περιορισμός καθημερινών δραστηριοτήτων. Δυσκολία στο περπάτημα και αίσθημα κόπωσης.
- Εμφανίζουν εύκολες εκχυμώσεις (μελανιές)και πολλές φορές ευρυαγγείες και κιρσούς φλεβών.
- Με την πάροδο του χρόνου το λίπος φράσσει το λεμφικό σύστημα και δημιουργείται λεμφοίδημα με διαταραχές επούλωσης, ίνωση και δερματοσκλήρυνση, με χρόνιο αίσθημα πόνουκαι σταδιακή μείωση της κινητικότητας.
- Ξηροδερμία. Το δέρμα χάνει την ελαστικότητά του.
- Μειωμένη αυτοεκτίμηση και εμφάνιση κατάθλιψης. Η γυναίκα αισθάνεται άβολα με την αλλαγή στην εικόνα του σώματος.
Στάδια Λιποιδήματος
Στάδιο 1: Φυσιολογική ομοιογενής υφή δέρματος με διευρυμένο υπόδερμα (λιποίδημα).
Στάδιο 2: Ανώμαλο ανομοιογενές δέρμα με ψηλαφητά οζίδια λίπους κάτω από το δέρμα.
Στάδιο 3: Ευμεγέθη οζίδια που προκαλούν διαταραχή στην όψη ειδικά στους μηρούς και γύρω από τα γόνατα. Αναστέλλεται δραστικά η κινητικότητα.
Διάγνωση Λιποιδήματος
Η διάγνωση του λιποιδήματος γίνεται με την κλινική εξέταση, η οποία περιλαμβάνει τη λήψη ατομικού και οικογενειακού ιστορικού για την έναρξη των συμπτωμάτων, την ογκομέτρηση των άκρων, την επισκόπιση και ψηλάφηση των πρησμένων μελών, την καταγραφή στοιχείων για την ποιότητα ζωής και τη φωτοτεκμηρίωση.
Θεραπεία Λιποιδήματος
Εξαρτάται από το μέγεθος του προβλήματος και το στάδιο που βρισκόμαστε. Στόχος της θεραπείας είναι να αποκαταστήσει τη λειτουργικότητα και την αισθητική των κάτω άκρων, τη μείωση των συμπτωμάτων προσφέροντας μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Σε αρχικά στάδια, με λιποίδημα 1ου ή 2ου βαθμού, η θεραπεία είναι συνήθως συντηρητική με φυσιοθεραπεία, λεμφικό μασάζ, χρήση συμπιεστικών καλτσών, ελαστικών επιδέσμων, αερόβιας άσκησης, εξατομικευμένης διατροφής.
Στο λιποίδημα 3ου βαθμού η θεραπεία εκλογής είναι η υποβοηθούμενη λιποαναρρόφηση με υπερήχους (Vaser Liposuction). Το κύριο πλεονέκτημα της λιποαναρρόφησης με υπερήχους είναι ότι αφαιρεί τα λιποκύτταρα διαφυλάσσοντας τα λεμφικά αγγεία, χωρίς να προκαλείται βλάβη στους γύρω ιστούς. Τα αποτελέσματα της μεθόδου είναι εξαιρετικά και μόνιμα.
*Λιπο-λεμφοίδημα
Το λιπο-λεμφοίδημα, ένα δευτερογενές λεμφοίδημα, σχετίζεται τόσο με το λιποίδημα όσο και με την παχυσαρκία (που εμφανίζονται μαζί στην πλειονότητα των περιπτώσεων), πιο συχνά με τα στάδια 2 και 3 του λιποιδήματος
